Fordoński Tor Motokrosowy - archiwalny filmik. Glinica / Glinianka.

Poniższy filmik na moją prośbę, skomentował emerytowany Fordoniak.

"Filmik nr.207/4, to oczywiscie Tor Motokrosowy skcji Zawiszy w Fordonie...to wkoło glinianki z trybuną od Bydgoskiej...to byl wówczas jeden z najlepszych torow w Polsce, o jeżdzie po okręgu...bywaly zawody międzynarodowe,...duz ewidowisko było gdy toe był rozmokly po deszczu-glina... malolitrażowe motory pospolicie grzęzły,...czad był jak jechały w takich warunkach i nie tylko te ciężkie 350 poj. i wyżej (?).......likwidacja była z powodu obsuwania skarpy- lata siedemdziesiąte, od strony ulicy.wzmocniono ,,zastrzykami,, betonowymi i wypelniono calość gruzem betonowym z wybrakowanych plyt z Byd. Kombinatu Budowlanego. A dziś jest jak jest, zieleń no i taki swoisty pustosan, teren nie do końca wykorzystany rekracyjnie, a bardzo przyjazny ,enklawa pośrod rozrastającego budowlani eotoczenia- zabudowa terenu dawnej Papierni."

Komentarz p.BK, lipiec 2018 r. opublikowany za zgodą komentującego.

A to, co pozostało po torze.

Stary Fordon , Glinica/ Glinianka,  zdjęcie wykonane przez HKFordon,  2013 r. Wkopane opony - pozostałości po torze motocrossowym.

Więcej zdjęć i komentarzy w linku.
http://fordon-historyczna-kopalnia.blogspot.com/2014/03/fordonska-glinica-glinianka-i-dawny.html

Kościół św. Mikołaja w świetle tajemnic cz. 1. Krypty czy krypta poległych lub pochowanych za zasługi w walkach ze Szwedami - mit czy fakt ?

Kościół św. Mikołaja jest najstarszą budowlą sakralną w Fordonie i zapewne posiada swoje tajemnice. Niegdyś otrzymałem wiadomość od emerytowanego mieszkańca Fordonu,  że w okresie PRL-u wykopano  kanał ( pod ogrzewanie ? ) wzdłuż nawy kościoła i odkryto tam krypty wraz z pochówkami  poległych podczas walk ze Szwedami lub pochowanych tam za załsugi.  Ponoć archeologów nie powiadomiono, by nie opóźniać prac. Nigdy tej informacji nie weryfikowałem - może w okresie późniejszym  przy kolejnych pracach remotowych  ponownie je odkryto i zgłoszono (?) do ewidencji.
A może informacja ta nie znajdzie potwierdzenia i jest zwykłą plotką bez pokrycia, choć mój rozmówca twierdził, że był tego świadkiem

Z drugiej strony nigdy nie widziałem zdjęć krypt św. Mikołaja,  zapewne powinnny być, może ktoś z Państwa ma jakiś link lub zdjęcia.

Szkic kościoła św. Mikołaja w Fordonie z zaznaczonym X jako miejscem domniemanych pochówków.

Prowizoryczny cmentarz wojenny w Fordonie i ekshumacja czerwonoarmistów.

 Źródło zdjęcia - wikipedia https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%A8-40 Archiwum RIA Novosti, obrazek # 41111 / Perventsev / CC-BY-SA 3.0

W dniu 30 marca 1949 roku  w Fordonie odbyła się ekshumacja zwłok żołnierzy, którzy służyli w Armii Czerwonej.  Ogólnie wydobyto 14 zwłok z prowizorycznego cmentarza wojennego, który mieścił się podług dokumentu, obok nowego cmentarza katolickiego w Fordonie. Na tym cmentarzu na grobach były dwie tabliczki w języku rosyjskim na których widniały imiona i nazwiska dwóch żołnierzy ( są  podane w dokumencie) . Z nich można było dowiedzieć się , że jeden żołnierz urodził się w 1926 roku a zmarł 22 kwietnia 1945 roku. Podano także obszar i miejscowość z jakiej pochodził tj. Woronieżskaja obl.; Podgorenskij rajon, Sagun. Drugi  z  cmentarnej tabliczki to gwardzista również Armii Czerwonej, który urodził się w 1918 roku a zginął w walce z niemieckim najeźdźcą 12 marca 1945 r. Miejsca urodzenia czy pochodzenia nie podano. Te czternaście zwłok zostało złożone do mogiły w dniu 4 i 5 kwietnia 1946 r. ( i tu pojawia się nieścisłość, gdyż wyżej wspominano o grobach  choć może była tak naprawdę tylko jedna mogiła ).
Pięć zwłok pochodziło z cmentarzy katolickich w Fordonie a resztę przywieziono z okolicznych gromad tj. Osielska i Zofina. Z opisów numerów ekshumacyjnych dowiadujemy się , że niektóre zwłoki były owinięte w czerwoną tkaninę. Natomiast przy zwłokach nr 12 natrafiono na odpiłowany wierzch czaszki. " Wierzch czaszki odpiłowany, co znaczy, że była przeprowadzona sekcja. "
Źródło: APB 

Czy ktoś z Państwa dokładnie wie w jakim miejscu była ta mogiła ? Czy zachowały się jakieś zdjęcia ?

Tajemnice fordońskiej cegielni.Gauleiter Albert Forster w Fordonie. Miejsce pobytu jeńców brytyjskch.

W 1939 roku, kilkanaście dni po zamordowaniu Polaków, przez Niemców pod fordońskim kościołem, zniszczoną wcześniej niemieckimi nalotami cegielnię, odwiedził gauleiter Okręgu Gdańsk -Albert Forster.  Niemieccy okupanci, postanowili odbudować cegielnię przeznaczając na nią 1.8 miliona marek lub nawet, jak podaje inne źródło 4.6 miliona.  Odbudową kierował  Arno Medzeg.Cegielnia od 1942 roku produkowała  od 15 do 17 miliona cegieł. Z cegielni zwolniono polskich robotników, a pracę zlecono ukraińskim przymusowym robotnikom oraz brytyjskim jeńcom. Gisela Medzeg, nie wie nic o budowach, do których użyto fordońskie cegły oraz ani, gdzie je wywożono.
(Źródło -Medzeg G. /  Trzeciakowski W.:  FLUCHT VOR DER WAHRHEIT / UCIECZKA PRZED PRAWDĄ, Bydgoszcz 2013, s. 38-45.)

Na jakie budowy i  na jakie budowle użyto fordońskich cegieł  produkowanych w okresie II wojny światowej?

Jedno z  kilku zdjęć przesłanych przez Emeryta z Fordonu w 2015 wraz z opisem na odwrocie.
Fordon, ul Fordońska 424. Budynek koło fordońskiej cegielni. Awers. Rok wykonania zdjęcia -nieznany.

Opis zdjęcia. "W tym domu w latach 1943-1945 zamieszkiwali lotnicy (jeńcy brytyjscy na I i II piętrze), duży śmietnik znajdował się przy budynku."

 Rewers. 
Okazuje się, że wywiad brytyjski wiedział, że w Fordonie przebywają angielscy jeńcy wojenni.
  (Gisela Medzeg, FLUCHT VOR DER WAHRHEIT, s.45, Bydgoszcz 2013).

W książce pt. Dzieje Fordonu i okolic znajdujemy o cegielni Medzega m.in. następujące przypuszczenie.
"Przypuszczalnie w jego zakładach produkowano też na potrzeby wojskowe,

skoro w listopadzie i grudniu 1944 nie potrzebował wysyłać robotników do kopania rowów w ramach tzw. Einsatz."

(Źródło, Dzieje Fordonu i okolic pod red. Z Biegańskiego,Bydgoszcz 1997, s.140)

Post będzie rozbudowywany(cdn.)

Wszelkie informacje, względne korekty, proszę przesyłać na maila hkfordon1@gmail.com

Linki powiązane.
Niemiecki dokument wzmiankujący o fordońskim lagrze w rosyjskim archiwum.
Fordońska cegielnia przed wyburzeniem- zdjęcia z kolekcji Pana Artura.

Keywords: cegielnia Fordon , Albert Arno Medzeg  in Fordon, Bromberg, Polen, Britische Backsteinhäftlinge in einer Backsteinbaracke Ziegelsteine Ziegelsteine Briten Ukrainer Zweiter Weltkrieg Deutschland Deutsche Bauindustrie in Polen, Gebäude Gebäude
Kriegsgefangene Ziegelsteine Ziegelsteine Briten Ukrainer Zweiter Weltkrieg Deutschland Deutsche Bauindustrie in Polen, Gebäude Gebäude bricks brick  British Ukrainians   captive workers World War II Germany  prisoners of war German construction industry in Poland, buildings buildings Bydgoszcz Fordon Bromberg Polish Poland  кирпич кирпичный кирпич Британские украинцы Вторая мировая война Германия Немецкая строительная индустрия в Польше, здания зданий Быдгощ Фордон Бромберг Польша Польша
военнопленные

NOWE INFORMACJE O FORDOŃSKICH "GÓRKACH". JAPOŃCZYCY W DOLINIE ŚMIERCI ?

   Źródło zdjęcia-wikipedia https://pl.wikipedia.org/wiki/Japonia#/media/File:JapanKanji.svg

 Informacja pochodzi od emerytowanego historyka  p. Henryka Wilka z Fordonu, który z pasji zajmuje się dziejami  Fordonu.  Podczas rozmowy telefonicznej, dowiedziałem się, że jakiś czas temu ( kilka albo kilkanaście lat temu )do domu p. Wilka zawitali panowie z Gdańska wraz z Japończykami  lub mieszkańcami Japonii (zdaniem p. Henryka).  Domniemani Japończycy posługiwali się łamaną polszczyzną. Rozpytywali o Dolinę  Śmierci, następnie wszyscy się tam udali wraz z p. Wilkiem.  Przebywali tam od około  godz. 10.00 do południa.  Zdaniem p. Henryka, nie byli to turyści tylko Osoby interesujące się badaniami związanymi z ludobójstwem.  Mieli ze sobą sprzęt fotograficzny i wszystko dokumentowali. Rozpytywali się.in. o  drogę jaką przywożono  ludzi na egzekucję , o okoliczne budynki, o wspomnienia, przekazy ustne. Następnie wszyscy razem udali się do jednej z bydgoskich szkół w której eksponowana była wystawa poświęcona tematyce  Doliny Śmierci.  Panowie oświadczyli p. Henrykowi, że ukaże się o Dolinie Śmierci jakiś materiał  filmowy w telewizji, ale p. Wilk nigdy się go nie doczekał lub nie miał okazji go zobaczyć.  Japończyków było 4 lub 5 , sami mężczyźni. Pan Henryk posiada zdjęcie z tego spotkania. Niestety nie pamięta, ani nazwisk ani numeru bydgoskiej szkoły  do której się razem udali.
 Czekam na Państwa komentarze.

Panorama Fordonu. Synagoga w tle.

Zbiór prywatny HKFordon, oryginał niebawem trafi  do Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy im. dr Witolda Bełzy a właściwie do oddziału Zbiory Specjalne przy ul. Długiej 41. Tam to została utworzona teczka "Historyczna Kopalnia Fordon" w której znajduje się wiele unikatowych materiałów przekazywanych także przez różnych Ofiarodawców na rzecz Fordonu.

Odnaleziono plany wyszogrodzkiego grodziska z 1889 roku.

 Kopia planu wyszogrodzkiego grodziska, autorstwa Wichgrafa, 1889 r. z badań archeologicznych
Poniższy materiał pochodzi z mojej pracy pisanej na UKW, a udostępnił mi go Pan H.W. ; emerytowany historyk z Fordonu.

Dwóch historyków z Fordonu tj. p. dr Aleksander Gotowicz  i p. Łukasz Golas ze Stowarzyszenia Razem dla Fordonu, rozwikłali zagadkę  pseudo" zaginionych" planów  wyszogrodzkiego grodziska, autorstwa Wichgrafa z  1889 r.

Okazuje się, że jedna część planu w pięknym stanie zachowania i jakości znajduje się w bydgoskim archiwum  i jest w kolorze, a druga jego część  w archiwum w Warszawie.

 Plany powstały dokładnie 11 października 1889 z podpisem H. Wichgraf . Ten pierwszy  posiada podziałkę, 1:666 i 1/3. 
Bez problemu można rozczytać wysokości i inne cyfry oraz  napisy.  Tak więc teraz dokładnie można określić wielkość grodziska z tamtego okresu oraz poznać detale. Ponadto  ukazana  jest na niebiesko woda w kilku miejscach.   Może uda się odnaleźć wzmiankowane źródełko. " W północnej stronie spodu(?) spadu(?) fosy znajdowało się źródełko o którem ustnie podanie głosiło, że tam podobno kościół się miał zapaść. " Źródło cytatu: Piotr Paliński "Dekanat Fordoński" , rękopis, Wągrowiec 1939.

Jest też jakiś słup(?) z lewej strony, coś czego nie było widać wcześniej na kopii powyższego planu. Ponadto, świetnie w detalach widać dwa górne ujęcia Wyszogrodu.

Moje gratulacje.

Starsze posty w linku
Ile grodziska Wyszogród pochłonęła Wisła ? Część zaginionego planu z XIX wiecznych badań archeologicznych.
  http://fordon-historyczna-kopalnia.blogspot.com/2014/07/ile-grodziska-wyszogrod-pochonea-wisa-i.html

Wzmianka legendy o wyszogrodzkim Kościółku i źródełku.
http://fordon-historyczna-kopalnia.blogspot.com/2016/12/wzmianka-legendy-o-wyszogodzkim.html